Döviz Çifti: Tanımı, Türleri ve Nasıl Çalışır

Forex’te Döviz Çiftlerine Giriş

Döviz çifti, döviz (Forex) piyasasında işlem yapmanın temel birimidir. Hisse senetleri veya emtialar tek bir birim üzerinden fiyatlandırılabilirken, para birimleri her zaman birbirine göre kote edilmelidir. Bu nedenle, her Forex işlemi iki para birimini içerir—biri satın alınırken diğeri eşzamanlı olarak satılır.

Ayrıca, Forex piyasası günlük işlem hacmi 7 trilyon doları aşan (BIS 2024) dünyanın en büyük finansal piyasasıdır. Küresel olarak el değiştiren her dolar, euro, yen veya sterlin döviz çiftleri yapısı üzerinden geçer. Aslında, ister döviz riskine karşı korunmaya çalışan çok uluslu bir şirket olsun, ister rezervlerini ayarlayan bir merkez bankası veya fiyat hareketleri üzerine spekülasyon yapan bireysel bir yatırımcı, tüm faaliyetler döviz çiftleri etrafında şekillenir.

Örneğin, bir yatırımcı EUR/USD satın aldığında, aynı anda euro alıp Amerikan doları satar. Eğer EUR/USD yükselirse, euro dolar karşısında değer kazanır ve yatırımcı kâr elde eder. Tersine, eğer parite düşerse, euro dolar karşısında zayıflar ve yatırımcı zarar eder.

Bu nedenle, bu makale döviz çiftlerinin tanımını, nasıl çalıştıklarını, türlerini (majörler, minörler ve egzotikler), neden önemli olduklarını, gerçek dünya örneklerini, onlarla işlem yapmanın risklerini ve yatırımcılara yönelik ipuçlarını ele almaktadır. Sonunda, döviz çiftlerinin Forex ticaretinin belkemiği olarak nasıl hizmet ettiğini tam anlamıyla kavrayacaksınız.

Döviz Çifti Tanımı ve Açıklaması

Döviz çifti, iki farklı para biriminin kotasyonudur ve bir birim temel para birimini satın almak için ne kadar karşıt para birimine ihtiyaç olduğunu gösterir.

• Temel Para Birimi: Paritedeki ilk para birimidir (örneğin, EUR/USD’de EUR).
• Karşıt Para Birimi: Paritedeki ikinci para birimidir (örneğin, EUR/USD’de USD).

Eğer EUR/USD = 1,1200 ise, bu bir euronun 1,12 Amerikan Dolarına eşit olduğu anlamına gelir.

Eğer USD/JPY = 150,00 ise, bu bir Amerikan Dolarının 150 Japon yenine eşit olduğu anlamına gelir.

Döviz çiftleri, para birimlerinin tek başına bir değere sahip olmaması nedeniyle var olur. Değerleri her zaman görecelidir ve bir para biriminin diğerine ne kadar karşılık geldiği ile belirlenir.

Temel ve Karşıt Para Birimi Örneği

EUR/USD paritesinde:

• Eğer kur 1,1200 ise → 1 € = 1,12 $
• Eğer kur 1,1300’e yükselirse → euro, dolar karşısında değer kazanmıştır.
• Eğer kur 1,1100’e düşerse → euro, dolar karşısında değer kaybetmiştir.

Bu çift kotasyon sistemi, yatırımcıların bir para birimi yükselse de düşse de—pariteleri alıp satarak—kâr elde edebilmesini sağlar.

Döviz Çifti Forex İşlemlerinde Nasıl Çalışır?

Döviz çiftleri, arz ve talep prensipleriyle işlem görür. Fiyatlar, katılımcıların ekonomik, siyasi ve psikolojik faktörlere tepki olarak sürekli alım satım yapması nedeniyle hareket eder.

Kotasyonun İşleyişi

• Alış Fiyatı (Bid Price): Temel para birimini satabileceğiniz fiyattır.
• Spread: Alış ve satış fiyatı arasındaki fark olup, broker maliyeti ve likidite koşullarını gösterir.

Örnek: EUR/USD 1,1200/1,1202

Alış (Bid) = 1,1200
Satış (Ask) = 1,1202
Spread = 2 pip

Döviz Çiftlerini Hareket Ettiren Faktörler Nelerdir?

1. Ekonomik Veriler: GSYİH büyümesi, istihdam rakamları, enflasyon.
2. Merkez Bankası Politikası: Fed, ECB, BOJ vb. tarafından alınan faiz kararları.
3. Jeopolitik Olaylar: Seçimler, savaşlar, yaptırımlar, küresel krizler.
4. Piyasa Duyarlılığı: Risk iştahı yüksek (yüksek getirili para birimlerini tercih eder) vs. riskten kaçış (güvenli limanları tercih eder).

Uygulamalı Örnek

Diyelim ki EUR/USD 1,1200’den 1,1300’e yükseldi. Bir standart lot (100.000 EUR) alan yatırımcı 100 pip kazanır ve bu 1.000 $’a eşittir.
Diyelim ki USD/JPY 150,00’den 148,00’e düştü. Bir standart lot satan yatırımcı 200 pip kazanır ve bu ¥200.000’a eşittir.

Forex’te Döviz Çifti Türleri

Döviz çiftleri üç kategoriye ayrılır: Majörler, Minörler ve Egzotikler. Her birinin, işlem stratejilerini etkileyen benzersiz özellikleri vardır.

Majör Döviz Çiftleri (En Çok İşlem Gören Forex Pariteleri)

Majör pariteler her zaman dünyanın en çok işlem gören para birimi olan Amerikan Doları (USD) içerir. Forex işlem hacminin %80’inden fazlasını oluştururlar.

Majör Paritelere Örnekler:

• EUR/USD (Euro / Amerikan Doları)
• GBP/USD (İngiliz Sterlini / Amerikan Doları)
• USD/JPY (Amerikan Doları / Japon Yeni)
• USD/CHF (Amerikan Doları / İsviçre Frangı)
• AUD/USD (Avustralya Doları / Amerikan Doları)
• USD/CAD (Amerikan Doları / Kanada Doları)

Özellikler:

• Son derece yüksek likidite
• Dar spreadler (EUR/USD’de genellikle < 1 pip)
• Egzotiklere göre daha düşük volatilite
• ABD ekonomik verilerinden yoğun şekilde etkilenir

Neden Majör Paritelerle İşlem Yapılır?

• İstikrarı nedeniyle yeni başlayanlar için idealdir
• Bol miktarda kaynak, strateji ve tarihsel veri sunar
• Yüksek hacimli işlemlerde daha az slippage (fiyat kayması) yaşanır

Minor Currency Pairs in Forex Market

Minör Döviz Çiftleri (Forex Piyasasında)

Minör pariteler, aynı zamanda çapraz pariteler olarak da adlandırılır; Amerikan Doları’nı içermez, ancak diğer majör para birimlerini kapsar.

Minör Paritelere Örnekler:

• EUR/GBP (Euro / İngiliz Sterlini)
• EUR/JPY (Euro / Japon Yeni)
• GBP/JPY (İngiliz Sterlini / Japon Yeni)
• AUD/JPY (Avustralya Doları / Japon Yeni)

Özellikler:

• Majör paritelere göre daha düşük likidite
• Majör paritelere göre daha geniş spreadler
• Genellikle bölgesel olaylardan etkilenir (ör. EUR/GBP, AB–İngiltere ilişkilerine tepki verir)
• USD riskine maruz kalmak istemeyen yatırımcılar için çeşitlendirme sağlar

Exotic Currency Pairs and Their Risks

Egzotik pariteler, bir majör para birimi ile gelişmekte olan veya yeni ekonomilerden bir para birimini içerir.

Egzotik Paritelere Örnekler:

• USD/TRY (Amerikan Doları / Türk Lirası)
• EUR/ZAR (Euro / Güney Afrika Randı)
• USD/MXN (Amerikan Doları / Meksika Pesosu)
• USD/THB (Amerikan Doları / Tayland Bahtı)

Özellikler:

• Düşük likidite
• Çok geniş spreadler (10–50 pip veya daha fazla olabilir)
• Yüksek volatilite, ani fiyat hareketlerine eğilimli
• Yerel siyasi ve ekonomik koşullara duyarlı

Egzotik Paritelerle İşlem Yapmanın Riskleri:

• Ani dalgalanmalar stop-loss emirlerini hızla tetikleyebilir
• Yeni başlayanlar için uygun değildir
• İlgili ülkenin ekonomisi hakkında bilgi gerektirir

Karşılaştırma Tablosu

Tür	Örnekler	Likidite	Spread	Volatilite	Kimler İçin Uygun
Majörler	EUR/USD, USD/JPY	Çok Yüksek	Çok Düşük	Düşük–Orta	Yeni Başlayanlar & Profesyoneller
Minörler	EUR/GBP, GBP/JPY	Orta	Orta	Orta	Çeşitlendirme
Egzotikler	USD/TRY, EUR/ZAR	Düşük	Yüksek	Yüksek	İleri Düzey Yatırımcılar

Forex Ticaretinde Döviz Kurları Neden Önemlidir?

Bu nedenle, döviz kurları önemlidir çünkü:

1. Tüm Forex işlemlerini onlar belirler. Kurlar olmadan Forex piyasası olmaz.
2. Göreli değerle işlem yapmayı mümkün kılarlar. Bir para birimi güçlense de zayıflasa da kâr edebilirsiniz.
3. Teknik analizi yönlendirirler. Mum grafikleri, çizgi grafikleri ve Heikin Ashi gibi grafikler yalnızca döviz kurları için vardır.
4. Risk yönetimini etkilerler. Farklı kurlar farklı volatilite, spread ve korelasyon seviyelerine sahiptir.

Örneğin:

• Scalper’lar genellikle sıkı spread’i nedeniyle EUR/USD’yi tercih eder.
• Swing trader’lar daha büyük hareketler için GBP/JPY’yi tercih edebilir.
• Deneyimli trader’lar yüksek risk, yüksek getiri fırsatları için USD/TRY kullanabilir.

Practical Examples of Currency Pairs in Action

• EUR/USD Örneği: 1,1200’den al, 1,1300’den sat → 100 pip = standart lotta 1.000 $ kâr.
• GBP/JPY Örneği: Bir günde 200 pip hareket, daha büyük dalgalanmalar, ancak daha yüksek risk.
• USD/TRY Örneği: Politik istikrarsızlık nedeniyle bir gecede 1000 pip hareket, büyük risk/ödül potansiyeli.

Döviz kurlarıyla işlem yapmak doğuştan riskler taşır:

• Spreadler: Minor ve egzotik kurlarda daha geniştir.
• Volatilite: Ani haberler aşırı dalgalanmalara yol açabilir.
• Korelasyon: Birçok kur birlikte hareket eder (ör. EUR/USD ve GBP/USD).
• Kaldıraç: Hem kârı hem de zararı artırır.
• Aşırı pozisyon: Birden fazla korele kurla işlem yapmak riski artırır.

Döviz Kurlarıyla İşlem Yapmanın Riskleri ve Dikkate Alınması Gerekenler

• Yeni başlıyorsanız major kurlara bağlı kalın.
• Stop-loss emirleri kullanın.
• Aşırı kaldıraçtan kaçının.
• Korelasyonu olmayan kurlar arasında çeşitlendirme yapın.

Kategori

Forex Ticareti – Piyasa Yapısı

İlgili Terimler

Döviz Kuru, Temel Para Birimi, Teklif Para Birimi, Spread, Pip, Kaldıraç, Forex

Önemli Noktalar

• Bir döviz çifti, iki para biriminin göreli değerini gösteren bir kotasyondur.
• İlk para birimi = temel, ikinci = teklif.
• Türler: Major, Minor, Egzotik.
• Majorlar = yüksek likidite ve düşük spread.
• Egzotikler = yüksek volatilite ve geniş spread.
• Doğru çifti seçmek, strateji ve risk yönetimi için kritiktir.

FastPip İpucu

Ticaret yolculuğunuza major kurlarla başlayın. Yüksek likidite, sıkı spreadler ve daha stabil piyasa davranışı sunarlar—özgüveninizi artırmak için mükemmeldir. Deneyim kazandığınızda, minor ve egzotik kurları dikkatlice keşfedin.